сочинение про Улан-Удэ

Мэргид иргэниие эзэлжэ, Тогтоа бэхиин ехэ хїбїїн Худугайн Тухай Дїргэнэ хоёр хатанай Дїргэныень Їгэдэй хаанда їгэбэ. Мэргидэй зарим уладууд дайжажа, Тайхал шэбээдэ ошоод хорёолон бїхэлбэ. Тэндэ Чингис хаан зарлиг буулгаба: «Сорхон-шарын хїбїїн Чимбай зїїн гарай сэрэгые абаад, хорёолон бэхилћэн мэргидые бїћэлэ» гэжэ эльгээбэ. Тогтоа хїбїїд Худу, Чулуунтаяа хамта їсєєн хїнтэй зугадажа гараћыень Чингис хаан нэхэжэ, Алтайн їбэртэ їбэлжэжэ, їхэр жэлэй (1205) хабар Арайн дабаагаар дабажа ошоходонь, найманай Хїчїлїг хан уласаа алдаад, їсєєн хїнтэй зугадажа ябаћан мэргидэй Тогтоатай уулзажа, Эрчис мїрэнэй Бїхдэрмэ гэдэг газар хамтаран сэрэгээ заћажа байба. Чингис хаанай хїрэжэ байлдахада, Мэргид иргэниие эзэлжэ, Тогтоа бэхиин ехэ хїбїїн Худугайн Тухай Дїргэнэ хоёр хатанай Дїргэныень Їгэдэй хаанда їгэбэ. Мэргидэй зарим уладууд дайжажа, Тайхал шэбээдэ ошоод хорёолон бїхэлбэ. Тэндэ Чингис хаан зарлиг буулгаба: «Сорхон-шарын хїбїїн Чимбай зїїн гарай сэрэгые абаад, хорёолон бэхилћэн мэргидые бїћэлэ» гэжэ эльгээбэ. Тогтоа хїбїїд Худу, Чулуунтаяа хамта їсєєн хїнтэй зугадажа гараћыень Чингис хаан нэхэжэ, Алтайн їбэртэ їбэлжэжэ, їхэр жэлэй (1205) хабар Арайн дабаагаар дабажа ошоходонь, найманай Хїчїлїг хан уласаа алдаад, їсєєн хїнтэй зугадажа ябаћан мэргидэй Тогтоатай уулзажа, Эрчис мїрэнэй Бїхдэрмэ гэдэг газар хамтаран сэрэгээ заћажа байба. Чингис хаанай хїрэжэ байлдахада, Тогтоа тэндэ зэрлиг ћомондо оногдожо їхэбэ. Хїбїїдынь тэрэнэй хїїрые хїдєєлїїлжэ їрдихэгїй болоод, толгойень отолон абажа ошобо. Тэндэћээ найман, мэргидїїд хамтаран байлдажа шадахагїй болоод буруулан зугадажа, Эрчис мїрэниие гаталхадаа, олонхи хїниинь ућанда орожо їхэбэ. Тогтоа тэндэ зэрлиг ћомондо оногдожо їхэбэ. Хїбїїдынь тэрэнэй хїїрые хїдєєлїїлжэ їрдихэгїй болоод, толгойень отолон абажа ошобо. Тэндэћээ найман, мэргидїїд хамтаран байлдажа шадахагїй болоод буруулан зугадажа, Эрчис мїрэниие гаталхадаа, олонхи хїниинь ућанда орожо їхэбэ.

вообщем погугли, сынок!