А. Блок Поэма «Двенадцать»

А. блок поэманың «ун ике» (1918) шағир ижады логик һығымтаһы була. Уның авторы тоташтырыусы «мәңгелек» тигән һорау борсой уның бөтә тормош. Иҫке һәм яңы донъяға тыуған кеүек поэмаһында һүрәтләнгән революция блогы һәләк була. Автор шулай уҡ социаль ҡаршылыҡтарҙы сағылдырған: шул тиклем бай тормош һәм көрәш күрһәтә Блогы ярлылыҡ, яҡшылыҡ һәм яуызлыҡ бәрелешенә кеүек. Сифаты «мәңгелек» кеше һәм тәбиғәт проблемаһы шағир революция шарттарында һайлау мәсьәләһен ҡарап, өнһөҙ блогы булараҡ һүрәтләнә буржуй, сатында тора. Был «кеше-мәсьәлә» не белмәгән, дүрт ул ниндәй юлды һайларға, ҡайҙа барырға, тәбиғәт отоп алып ҡасмаһын өсөн.

Шағир революция һәм диндәрҙең үҙ-ара проблемаларҙы күтәрә. Блок буйынса тырышып-яңы булып уны уратып алған донъя: тәбиғәт сағылған дини берләшмәләр шағир һәм символистар-ғайса образы. Белгестәр булһа, был мәсьәләне күтәреп, уның блогына тамырҙарын ҡараныҡ, ә яңы уйлап аҙыҡ биреү өсөн йәмғиәттә социаль ҡаршылыҡтарҙы һәм ижады. Асылда шулай уҡ был «мәңгелек» тигән һорау ҡуя автор?

Революция поэмаһы үҙәк урынды биләгән, уларҙың бик күп проблемаларын аңларға ярҙам итә, шағир борсой. Шулай тасуирлана блогы «стихия»:

Чтой бирештек-шул ыжғыр,
О, ыжғыр, ыжғыр о!
Бер-береһе тамашасылар менән ҡыҙыҡ түгел
Бер-бер артлы дүрт өсөн!

Шағир - символдар ярҙамында үҫтереү символистар революцион тема. Оҫта һүҙенең йәшерен мәғәнәһе блоктарға берләштерергә, буяу, тауыш, пейзаж өсөн тапшырыу «стихия» дөрөҫө шул булғас, революция һүрәтләү поэманы ла туранан-тура түгел, ә ситләтеп. Биттәр «Ике» не күреп беҙ сығышыбыҙҙы халыҡ конкрет һүрәтләү. Ыжғыр образы поэманың башынан алып аҙағына тиклем бөтә еңелмәҫлек һәм оҙатыла. Иҫке емерелгән һуҡмай, яңы ижади революцияһы, халыҡ-йүнгә трансформировать. Тәбиғәт ҡапма-ҡаршылыҡтар һүрәттә күргән мөмкинлек бирелеп уҡыуы, улар фонында барлыҡҡа килә ыжғыр уҙғарылманы. Революция һәм аңлап ҡабул стихиялы блогы булараҡ, неудержимый «янғын донъя», янып йәшәне ул ут янып бөтә иҫке китабында тейеш. Үткән быуаттың яҙыусы булыу мәсьәләләренә мөрәжәғәт паровая һәм емерелеүе (и. с. Тургенев романында «аталар һәм балалар» (1862)). Мәҫәлән, Базаров, тип иҫәпләргә кәрәк тәүҙә «ҡыҙҙың урыны», ә һуңынан төҙөлгән. Һәм «ун» унда барып блогы «изге исемен башҡа». Әҙер улар арҡаһында, теләһә ниндәй емерелеүе, яңы тормош төҙөү өсөн урында ғына әҙерләйҙәр ине. Был үҙгәрештәрҙе һәр кешене үҙгәртеп булмай.

Халыҡ-революцион тема менән бәйле темалар, тарих тәгәрмәсе юғы үҙ ҡулына ала.:

Йорттағы бина
Арҡан һуҙғандар.
Арҡан на - плакат:
«Ойоштороу йыйылышы власть бөтәсәк!»
Убиваться леди - илай,
Нисек аңларға, нимә аңлата,
Был плакат н,
Бындай ҙур лоскут?
Ни өсөн бала сыға ине портянка,
Ә һәр - раздевать, разувать.

Шулай шағир халҡы тормош шарттарын һүрәтләп, «стихия».

Барыня иҫке блоктар һәм ҡатын-ҡыҙ ивановичкә ҡаршы була, тик уларҙы берләштергән, уртаҡ бер үк ваҡытта «революция тойоп»:

Икенсегә бороу
- Беҙ Ужь илай, илай...
Поскальзываться
Һәм бац - һуҙылған!

Шағир ҡыҙыҡлы булыуын аңлап, үҫешкән булараҡ «мәңге» фәҡирлек шарттарында революция һәм зажиточность мәсьәлә. - Йүндәге кешеләр блогын ҡараны, улар йәшәгән осор «ҡот осҡос дауыл».

Автор өҫтөндә уйланыу «мәңгелек» кеше һайлау мәсьәләһе. Был революция алдында торған проблемаларҙы ваҡытында миллион кеше түгел, беләһеңме, нисек йәшәй ул.:

Буржуй тора распутин
Упрятывать яға һәм танау.
Ә эргәһендә ҡаты йөн жаться,
Ҡойроғо поджимать паршивый эте.

«Безродная эте» - итеп, «боронғо донъя» - кешеһен ҡалдырып китә алманы. Урындағы һайлауға ул эшләргә ҡамасаулай. Прогнать ҡыҙылгвардеец этеп маташа ғына.

«Ун» вершитель революция булып, уларҙың шағир-ҡиәфәтен һәм башҡа конкрет һыҙаттарын һүрәтләү тасуирлау символистар:

...Изге бара һәм башҡа исеме
Барлыҡ ун ике - вдаль.
Бөтәһе лә ҡарарға әҙер,
Жаль нәмә түгел.