1. Қыстың көзі қырау.
(Глаза зимы суровы).
2. Үйдің жылы-суығын,
Қыс түскенде білерсің,
Кімнің алыс-жақынын,
Іс түскенде білерсің.
(Холодный или теплый твой дом – зима проверит,
Кто близок или далек – беда проверит).
3. Қыс келедi қырынан,
Қамыңды ойла бұрыннан.
(Зима придет неожиданно,
Готовься заблаговременно).
4. Қыс азығын жаз жина.
(Готовь припасы на зиму летом.
Эквивалент русской пословице:
Зима припасает, лето поедает)
5. Қыс арбаңды сайла.
Жаз шанаңды сайла.
(Зимой выбирай телегу,
Летом выбирай сани.
Эквивалент русской пословицы:
Готовь сани летом, а телегу – зимой).
6. Жазда шөпті жинасаң –
Қыста мал азығы,
Жазда сөкті жинасаң –
Қыста бала азығы.
(Переводится примерно так:
Летом сено заготавливаешь –
Зимой скот будет сыт.
Летом пшено (?) заготавливаешь –
Зимой дети будут сыты).
7. Жаздың қамын қыс ойла,
Бір ойлама, үш ойла.
(Почти дословный перевод:
О летних заботах думай зимой,
Думай не один раз, а трижды).
8. Қыс малыңды бақ, жаз жерінді шап.
(Зимою пасти скот, летом землю полоть).
9. Тоқтатсаң жерге қалың қар,
Дей бер жақсы өнім бар
(Землю снег питает, а земля урожай рождает).
10. Үлкен суыққаға мұрынды сақтаю
(Береги нос в большой мороз).
11. Қыста малыңды бақ,
Жазда шөбіңді шап.
(Зимой скот паси, летом сено коси).
12. Қыстың ақ бораны адастырады.
(При зимней вьюге легко заблудиться; букв.: вьюга заставляет заблудиться).
13 Жазың жұт болса, қысың – жау.
(Если летом джут, то зимой – беда).
14 Қыс тебінін жаз қарар.
(Зимнюю тебеневку (пастбище) присматривают летом).
15. Қыстың жүз күнін жаздың бір күні асырар
(Один летний день прокормит сто зимних дней
Аналог русской пословицы:
Летний день зиму кормит).
16. Жыл желтоқсанды аяқтайды –
Қысты бастайды
(В декабре зима начинается, год заканчивается).
17. Ақпан ақырып келеді, қаңтар қақырып келеді.
(Февраль приходит с треском, а январь – со свистом).
18. Күн ақпанда атан адымы, қаңтарда қарға адымы ұзарар.
(В феврале день удлиняется на верблюжий шаг, а в январе – на вороний шаг).
.
