Курай (тат. лат. quray) — татар һәм башкорт халыкларының милли тынлы музыка коралы [1].
Татарларда курай элек-электән үк киң таралган уен коралы булган. Курайларның тавыш югарылыгы, ягъни музыкаль регистрның көйләнеш югарылыгы, төрле булырга мөмкин һәм ул курайчының (гадәттә курайчылар коралларын үзләре ясаган) теләге, аның тавыш көпшәсе үлчәмнәрен (озынлыгын, юанлыгын) нинди итеп сайлаганлыгы белән бәйле. Гадәттә, курайларның озынлыгын тотам белән үлчиләр. Шуннан чыгып курайлар җиде, сигез, тугыз, яисә ун тотамлы озынлыкта булалар.
Курай озынлыгы төренә карап төрлечә була — 120—180 мм алып 450—1000 мм хәтле була.
Идел буе Болгары дәүләтендә курай кулланыла инде, Алтын Урда һәм Казан ханлыгы дәверендә аның кулланышы киңәя [4]. Тарихи чыганаклар буенча курай Төрки каһанлыгында барлыкка килгән, шуңа күрә төрле төрки халыкларда охшаш тынлы милли корал бар: мәсәлән татарларда, башкортларда - курай, алтайлыларда - шоор, кыргызларда - чоор, казакъларда - сыбызгы, төрекмәннәрдә - гаргы төйдек, маҗарларда, болгарларда - кавал һ.б. һ.б. [5]
Борынгы заманда татарлар курайны камыштан ясаганнар, төрле металлдан ясалган курайлар да билгеле. Хәзерге вакытта агач курай киң таралган, шулай ук алюминий һәм пластиктан ясала [6].
Татар кураенда 7 уйнау тишеге бар: 6-сы - алда, берсе арткы якта урнашкан, шуңа күрә курайда теләгән 7-ноталы көйне уйнарга була [6].
Курай Татарстанның Мөслим районының байрагында һәм гербында сурәтләнгән.
https://tt.wikipedia.org/wiki/Курай
Домашние задания: Другие предметы
Помогите с татарским Нужно написать что такое курай по татарски (желательно не слодным текстом)
Похожие вопросы
- Помогите с татарским языком. Напишите мини сочинение на тему "мои выходные" на татарском языке.
- Все татары помогите мне! Мне нужно написать про лук 3 предложения на татарском Главное на татарском про лук
- СРОЧНО ТАТАРСКИЙ ЯЗЫК НАПИШИТЕ ПРО ПЕРЕЛЁТНУЮ ПТИЦУ НА ТАТАРСКОМ Я ЗЫКЕ УЖЕ НА ЗАВТРА СОСОСОСОСООС ССООСС!!!
- Помогите пожалуйста :3 нужно написать сочинение на татарском на тему: " син Тукайны белэсенме? "
- Пожалуйста нужно написать сочинение про воду на татарском языке?
- Помогите по татарскому языку Напишите сочинение на тему "Илден батыр улдары".
- Помогите в задании. Нужно написать изложение по повести И. С. Тургенева "Ася"
- Нужно написать сочинение About myself. Подскажите плиз шаблон или сам текст сочинения ) спасибо
- Кто-нибудь помогите по истории! нужно расписать реформы Хрущева :черно и белое! желательно по подробнее!
- помогите мне пожалуйста нужно написать сочинение на тему:какой станет школа через 10 20лет или(село,улица,город,